«Έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας» στις σχέσεις με την Τουρκία – Η λύση δύο κρατών στην Κύπρο δεν μπορεί να γίνει και δεν θα γίνει αποδεκτή, είπε ο πρωθυπουργός
Στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε τη δέσμευση της Ελλάδας στις αρχές του διαλόγου, της διπλωματίας και της δημοκρατίας, καθώς η χώρα ετοιμάζεται να αναλάβει θέση κράτους-μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κατά την περίοδο 2025-2026.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη να προωθηθεί μεταρρύθμιση του Συμβουλίου, αναφέρθηκε στις βελτιωμένες σχέσεις με τη γείτονα Τουρκία, επανέλαβε τη στήριξη της Ελλάδος στην Ουκρανία, υποστήριξε το δικαίωμα του Ισραήλ στη νόμιμη άμυνα, αλλά ταυτόχρονα κάλεσε να υπάρξει άμεση κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας. Ακόμη, επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της Αθήνας για την επίλυση του Κυπριακού μέσω της λύσης της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Συμμετοχή της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας
«Στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η Ελλάδα θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να λειτουργήσει ως σταθεροποιητικός παράγοντας. Αυτό το έργο ξεκινά άμεσα, από την άμεση γειτονιά μας. Εξάλλου, ως πύλη προς την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, η Ελλάδα βρίσκεται 900 μίλια μακριά τόσο από τη Γάζα όσο και από την Ουκρανία» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κ. Μητσοτάκης.
Ελληνοτουρκικές σχέσεις
«Κατά το τελευταίο έτος, έχω συναντηθεί με τον πρόεδρο (σ.σ. της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ) Ερντογάν έξι φορές, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης συνάντησής μας στο περιθώριο αυτής της Γενικής Συνέλευσης, πριν από δύο ημέρες. Τον περασμένο Δεκέμβριο, υπογράψαμε τη Διακήρυξη των Αθηνών, ένα έγγραφο όπου αποτυπώνεται η πρόθεσή μας να επιλύσουμε τις διαφορές μας σύμφωνα με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και στο πνεύμα των σχέσεων καλής γειτονίας.
» Θα συνεχίσουμε να διερευνούμε τρόπους βελτίωσης των διμερών σχέσεων με την Τουρκία. Υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω συνεργασίας για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση. Διατηρούμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, ώστε να αποκλιμακώσουμε κάθε ένταση που ενδέχεται να προκύψει.
» Η Ελλάδα είναι πρόθυμη να εργαστεί για την επίλυση του μοναδικού εκκρεμούς σημαντικού ζητήματος με τη γείτονά (της): την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν έχουμε μπορέσει να διευθετήσουμε αυτή τη διαφορά επί περισσότερα από 40 χρόνια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι μοιραίο να παραμείνει άλυτη.
» Άκουσα με χαρά τον πρόεδρο Ερντογάν να λέει ότι η οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο είναι προς το κοινό συμφέρον ολόκληρης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου» τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Είμαι πεπεισμένος ότι σήμερα έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας και θα πρέπει να είμαστε αρκετά τολμηροί και αρκετά σοφοί, ώστε να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία. Αλλά αν πρόκειται να προσπαθήσουμε, θα πρέπει και οι δύο πλευρές να υιοθετήσουμε μια συνεπή προσέγγιση σε κάθε πτυχή της συμπεριφοράς μας» σημείωσε.
Μέση Ανατολή
«Η συνεχιζόμενη βία στη Μέση Ανατολή είναι ιδιαίτερα σοβαρή και οι φρικτές δοκιμασίες των αμάχων στη Γάζα δυστυχώς συνεχίζονται. Η κλιμάκωση απειλεί να προκαλέσει έναν πόλεμο ευρείας κλίμακας στην περιοχή.
»Η Ελλάδα καλεί όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν και αυτών στους οποίους ασκεί επιρροή, να απόσχουν από τη διαιώνιση του σημερινού καταστροφικού κύκλου βίας, να μειώσουν τις εντάσεις και να εμπλακούν εποικοδομητικά στην επιδίωξη της ουσιαστικής αποκλιμάκωσης.
»Ένας πόλεμος ευρείας κλίμακας στον νότιο Λίβανο πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία. Οι άνθρωποι και στις δύο πλευρές των συνόρων έχουν το δικαίωμα να ζουν ειρηνικά χωρίς την απειλή πυραύλων ή βομβών να καταστρέφουν τις ζωές τους. Η Ελλάδα στηρίζει απόλυτα την πρόταση για άμεση κατάπαυση του πυρός για 21 ημέρες.
»Στον απόηχο των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου, η Ελλάδα πάντα υποστήριζε και θα υποστηρίζει το νόμιμο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, αλλά ο τρόπος με τον οποίο το πράττει έχει σημασία. Πρέπει να δούμε την άμεση επιστροφή όλων των ομήρων που απομένουν.
»Πρέπει να υπάρξει άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Όσο μακρινό, όσο αδύνατο κι αν φαντάζει σήμερα, πρέπει να δοθεί η ευκαιρία σε Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους να ζήσουν ο ένας πλάι στον άλλο με ειρήνη και ασφάλεια. Και ο μόνος δρόμος είναι να γίνει πραγματικότητα η λύση δύο κρατών», σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Κυπριακό
«Ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, επαναβεβαιώνω εδώ σήμερα τη δέσμευσή μας όσον αφορά στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου και σε λύση στη βάση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
» Η λύση δύο κρατών δεν μπορεί να γίνει και δεν θα γίνει αποδεκτή. Απλούστατα δεν αποτελεί λύση. Ο πρόεδρος (σ.σ. της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος) Χριστοδουλίδης απηύθυνε χθες, από αυτό το βήμα, μια συναισθηματικά φορτισμένη και ειλικρινή ομιλία, ανακαλώντας στη μνήμη τη βία και το τραύμα της εισβολής στην Κύπρο πριν από 50 χρόνια.
» Εξέφρασε επίσης την ακλόνητη δέσμευσή του στον διάλογο για την εξεύρεση λύσης. Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη σε αυτή τη δέσμευση. Έχει δίκιο να υποστηρίζει ότι το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί να εφαρμόζεται à la carte και ότι η ιστορία δεν μπορεί να ξαναγραφτεί ή να διαγραφεί.
» Η Ελλάδα υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων σε αυτό το πλαίσιο. Καλούμε την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή κοινότητα να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, τουλάχιστον να καλλιεργήσουν αμοιβαία εμπιστοσύνη και να συζητήσουν ειλικρινά για την επίτευξη μιας αμοιβαία αποδεκτής, δίκαιης και βιώσιμης λύσης» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Δυτικά Βαλκάνια
«Υπήρξε πρόοδος, αλλά δεν ήταν αρκετή. Είκοσι-ένα χρόνια μετά την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, παραμένουν σημαντικές προκλήσεις. Επιτρέψτε μου να είμαι πολύ ειλικρινής: οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων πρέπει να λάβουν την οριστική απόφαση να αφήσουν πίσω τους την τραυματική κληρονομιά του παρελθόντος.
»Η αναβίωση εθνικιστικών αφηγημάτων και επιδιώξεων δεν πρέπει να έχει θέση σήμερα σε μια περιοχή που βρίσκεται στο κατώφλι της ένταξης στην ΕΕ.
»Ας αρχίσουμε από τα βασικά: οι διεθνείς συμφωνίες πρέπει να γίνονται σεβαστές και να εφαρμόζονται πλήρως και καλόπιστα, είτε μιλάμε για το Ντέιτον, είτε για τις Πρέσπες, είτε για τις συμφωνίες Βελιγραδίου-Πρίστινας», επέμεινε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Πόλεμος στην Ουκρανία
«Από τον Φεβρουάριο του 2022, η Ρωσία έχει επαναφέρει τη βία, τη δυστυχία και την καταστροφή στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι στον ουκρανικό λαό που αγωνίζεται για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του, καθώς και για την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της χώρας του. Ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών είναι ο θεμελιώδης πυλώνας του διεθνούς δικαίου, ο ακρογωνιαίος λίθος του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
»Τον Ιούνιο, στη Σύνοδο Κορυφής για την Ειρήνη στην Ουκρανία, η Ελλάδα συντάχθηκε με πολλά άλλα κράτη μέλη του ΟΗΕ ζητώντας δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία, με πλήρη σεβασμό στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της» ανέφερε ο πρωθυπουργός.
Τεχνητή νοημοσύνη
«Επιτρέψτε μου να κλείσω αναφερόμενος συνοπτικά σε δύο κρίσιμα ζητήματα για το κοινό μας μέλλον: την έλευση της τεχνητής νοημοσύνης και τις αρνητικές επιπτώσεις της ψηφιακής τεχνολογίας, ιδίως στα παιδιά μας και στους εφήβους μας.
»Η δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης φαντάζει απεριόριστη. Μία τεχνολογία που έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τον κόσμο μας με τρόπο που θα ξεπεράσει πιθανότατα ακόμη και την έλευση του προσωπικού υπολογιστή, την κυκλοφορία των κινητών τηλεφώνων ή τη γέννηση του Παγκόσμιου Ιστού. Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη έχει επίσης τη δυνατότητα να προκαλέσει εξαιρετικά μεγάλη ζημιά.
»Οι εταιρείες τεχνολογίας πρέπει να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να δείξουν ότι θα αναλάβουν απτές και μετρήσιμες δράσεις για να προτεραιοποιήσουν την ασφάλεια έναντι των κερδών. Εάν δεν το κάνουν, ρεαλιστικές λύσεις όπως η απαγόρευση των συσκευών στα σχολεία μας –απαγόρευση που η Ελλάδα εφάρμοσε από φέτος– θα συμπληρωθούν από σκληρότερες ρυθμιστικές απαντήσεις.
»Η ψηφιακή τεχνολογία δεν διαφέρει από οποιαδήποτε άλλη βιομηχανία που πρέπει να λειτουργεί βάσει κανονισμών υγείας και ασφάλειας. Η γενική αρχή, ο χρυσός κανόνας, είναι ένας και απαράλλαχτος: μην κάνεις κακό», επισήμανε.