«Ο Ζελένσκι είναι έτοιμος να εγκαταλείψει την Κριμαία» είπε ο Τραμπ μετά το πολυδιαφημιζόμενο τετ α τετ στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου
Σφίγγει ο κλοιός γύρω από την Ουκρανία που καλείται να συμφωνήσει σε κατάπαυση πυρός με σκληρό τίμημα, καθώς οι ΗΠΑ φαίνεται να πιέζουν τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να δεχτεί εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία, χωρίς σαφή ανταλλάγματα ή εγγυήσεις ασφαλείας.
Η πρόταση των ΗΠΑ προβλέπει την de jure αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία από την Ουάσιγκτον και την de facto αναγνώριση των κατεχόμενων ουκρανικών περιοχών που κατέλαβε η Μόσχα μετά την εισβολή του 2022.
Ακόμα, αποκλείει κάθε συζήτηση για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ως αντάλλαγμα στο Κίεβο, κάνει λόγο για ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας και μιλά γενικά για ανοικοδόμηση χωρίς να διευκρινίζει ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό.
Η πρόταση αυτή, που φέρεται να έχει πάρει το πράσινο φως από τη Μόσχα, έγινε φέιγ βολάν – με τη μορφή της διαρροής- στον διεθνή Τύπο την περασμένη εβδομάδα, με το Κίεβο να αναφέρει ότι δεν συζητά την ρωσική αναγνώριση της Κριμαίας χωρίς όμως να αμφισβητεί τον κρίσιμο διαμεσολαβητικό ρόλο της Ουάσιγκτον.
Καθισμένοι ακουμπώντας σχεδόν ο ένας τον άλλον, με το αναγεννησιακό σκηνικό να τους περιβάλλει με τη λαμπρότητά του, Τραμπ και Ζελένσκι συζητούν «έχοντας συνείδηση του βάρους της Ιστορίας»
Η πρωτοβουλία του Λονδίνου να καλέσει τετραμερή συνάντηση ΗΠΑ, Γαλλίας, Βρετανίας και Ουκρανίας σε επίπεδο ΥΠΕΞ την Τετάρτη 23 Απριλίου προκειμένου να υπάρξει συζήτηση επί της αμερικανικής πρότασης κατέληξε σε φιάσκο καθώς ο Μάρκο Ρούμπιο ακύρωσε τελευταία στιγμή τη συμμετοχή του.
Το τετ α τετ στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου
Η συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι εντός της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό στο περιθώριο της κηδείας του πάπα Φραγκίσκου διαβάστηκε από πολλούς ως βήμα «επαναπροσέγγισης» και πιθανή αλλαγή στάσης της αμερικανικής ηγεσίας, συγκρινόμενη μάλιστα με το δημόσιο κατσάδιασμα του ουκρανού προέδρου στον Λευκό Οίκο.
Η σκηνοθεσία της συνάντησης φάνηκε να θέλει να εξυπηρετήσει αυτό τον σκοπό. Καθισμένοι ακουμπώντας σχεδόν ο ένας τον άλλον, με το αναγεννησιακό σκηνικό να τους περιβάλλει με τη λαμπρότητά του, Τραμπ και Ζελένσκι συζητούν… έχοντας συνείδηση του βάρους της Ιστορίας.
Μακρόν και Στάρμερ έτρεξαν και αυτοί να μπουν στο πλάνο με τον Τραμπ και τον Ζελένσκι θέλοντας να προβάλουν την εικόνα της «ενωμένης» και «αιώνιας Δύσης» από το μεγαλείο της αιώνιας πόλης.
Το ενσταντανέ με τον Τραμπ και τον Ζελένσκι έκανε τον γύρο του κόσμου, ο ουκρανός πρόεδρος μίλησε επίσης για συνάντηση με υψηλό συμβολισμό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιστορική ενώ ο Τραμπ είπε ότι ήταν το ωραιότερο… γραφείο που είχε δει στη ζωή του, αναφερόμενος στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου.
Με φόντο τον πίνακα που δείχνει τη βάφτιση του Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό Τραμπ και Ζελένσκι συζητούν στο κέντρο του ναού
Στάρμερ και Μακρόν έσπευσαν να μπουν στο πλάνο
Επί της ουσίας η πολυδιαφημιζόμενη συνάντηση δεν φαίνεται να σηματοδότησε κάποια αλλαγή στην αμερικανική στάση. Μπορεί ο Τραμπ τις επόμενες ώρες να δήλωνε την απογοήτευσή του από τον Πούτιν που συνεχίζει τις αιματηρές επιθέσεις στο Κίεβο αλλά στη συνέχεια δήλωσε ότι ο Ζελένσκι είναι έτοιμος να εγκαταλείψει την Κριμαία.
Πλησιάζοντας στο ορόσημο της 30ης Απριλίου που συμπληρώνονται οι 100 πρώτες ημέρες διακυβέρνησης, ο Τραμπ δεν έχει καταφέρει ακόμα να επιδείξει σημαντική πρόοδο στο ζήτημα της Ουκρανίας με το CNN να αναφέρει ότι υπάρχουν γκρίνιες από αξιωματούχους του ότι απλώς οι ΗΠΑ χάνουν χρόνο.
Νέο τελεσίγραφο Ρούμπιο
Ο αμερικανός ΥΠΕΞ, Μάρκο Ρούμπιο, άφησε να εννοηθεί την Κυριακή ότι πλησιάζει το τελικό σημείο των αμερικανικών προσπαθειών, απευθύνοντας για δεύτερη φορά κάποιου είδους τελεσίγραφο.
«Αυτή η εβδομάδα θα είναι μια πραγματικά σημαντική εβδομάδα κατά την οποία θα πρέπει να αποφασίσουμε αν αυτή είναι μια προσπάθεια στην οποία θέλουμε να συνεχίσουμε να εμπλεκόμαστε ή αν ήρθε η ώρα να επικεντρωθούμε σε κάποια άλλα ζητήματα που είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, σημαντικά», δήλωσε στο NBC.
Την ίδια στιγμή το ρωσικό ΥΠΕΞ ανέφερε ότι ο Σεργκέι Λαβρόφ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μάρκο Ρούμπιο.
«Τα μέρη συνέχισαν τη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις βασικές πτυχές του διαλόγου Ρωσίας-ΗΠΑ, ο οποίος έχει ενταθεί σημαντικά», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.
Οι κορυφαίοι διπλωμάτες της Ρωσίας και των ΗΠΑ συμφώνησαν να διατηρήσουν επαφές σε όλα τα επίπεδα.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και ο ειδικός προεδρικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ είχαν συνάντηση την Παρασκευή, η οποία ήταν η τέταρτη φέτος. Σύμφωνα με τον σύμβουλο του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ, η συζήτηση, η οποία διήρκεσε τρεις ώρες, ήταν «εποικοδομητική και αρκετά χρήσιμη».
Η Ρωσία ανακοίνωσε επίσης πριν από λίγες ημέρες ότι έχει ανακαταλάβει πλήρως το Κουρσκ, τη ρωσική περιοχή στην οποία είχε εισβάλει προηγουμένως η Ουκρανία, γεγονός που τη διευκολύνει να διαπραγματεύεται με ευνοϊκότερους όρους.
Αν και η διοίκηση Τραμπ επιμένει να λέει ότι η Μόσχα έχει συμφωνήσει στην πρόταση που παρουσίασε, η Ρωσία δεν έχει αλλάξει – τουλάχιστον δημόσια- την αρνητική της στάση στην ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας, που πολλές φορές έχει περιγράψει ως «κόκκινη γραμμή».
Η στάση των Ευρωπαίων
Η πίεση φαίνεται να επικεντρώνεται για ακόμα μία φορά στο Κίεβο με τους Ευρωπαίους να έχουν επίσης μετατοπιστεί. Ενδεικτική είναι η δήλωση του Γερμανού υπουργού Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, που καλεί την Ουκρανία να μην αποδεχτεί όλο το πακέτο των εδαφικών παραχωρήσεων που προτείνει ο Τραμπ, υπονοώντας όμως ότι θα πρέπει να αποδεχτεί κάποιες από αυτές.
Η αποδοχή όλης της πρότασης του Τραμπ θα ισοδυναμούσε με συνθηκολόγηση, είπε ο Πιστόριους που πρόσθεσε όμως ότι η Ουκρανία γνώριζε ότι ίσως χρειαστεί να αποχωριστεί κάποια εδάφη για να εξασφαλίσει εκεχειρία.
Σύμφωνα με το Reuters Ουκρανία και Ευρώπη κατέθεσαν μία άλλη πρόταση σύμφωνα με την οποία πρέπει πρώτα να υπάρξει κατάπαυση πυρός και στη συνέχεια να γίνει η συζήτηση για τους όρους της ειρήνης.
Άγνωστο είναι εάν αυτή η πρόταση έχει τύχει οποιασδήποτε προσοχής από τη διοίκηση Τραμπ αλλά ακόμα κι αν συζητιέται φαίνεται πως και οι Ευρωπαίοι έχουν αποδεχτεί τις εδαφικές παραχωρήσεις και ανησυχούν περισσότερο για το εάν οι ΗΠΑ είναι διατεθειμένες να προσφέρουν εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία ή αν τελικά θα αποσυρθούν όπως έχουν προειδοποιήσει πολλές φορές.