Η έρευνα για το Pfizergate – την αμφίβολη προμήθεια εμβολίων από την ΕΕ – θα μπορούσε να καταστρέψει τις ελπίδες επανεκλογής της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο «τιμόνι» της Κομισιόν
Έρευνα για την αγορά εμβολίων COVID από την ΕΕ, για το γνωστό και ως «Pfizergate», ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής των όσων εξετάζουν σχετικά με τις καταγγελίες για αδικήματα κατά της Κομισιόν υπό την ηγεσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η έρευνα αφορά στον προσωπικό χειρισμό της φον ντερ Λάιεν για την παραγγελία των εμβολίων, με επίκεντρο την άμεση επικοινωνία της, μέσω μηνυμάτων, με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά.
Ολόκληρη η διαδικασία προμηθειών της ΕΕ, εξάλλου, χαρακτηριζόταν από σπατάλες, καθυστερήσεις και ισχυρισμούς για σύγκρουση συμφερόντων.
Η είδηση ότι η EPPO – η ίδια η υπηρεσία καταπολέμησης της διαφθοράς της ΕΕ – αναλαμβάνει τον έλεγχο της έρευνας, σημαίνει «άσχημα νέα» για την φον ντερ Λάιεν, η οποία τον Μάρτιο του 2024 επιβεβαιώθηκε και πάλι ως υποψήφια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Απογοητεύμενη η κεντρώα πτέρυγα του ΕΛΚ από την πρόεδρο της Κομισιόν
Έχοντας ήδη απογοητευτεί από τους χειρισμούς της σχετικά με την πράσινη συμφωνία της ΕΕ και την εξωτερική πολιτική, τμήματα της κεντρώας κοινοβουλευτικής της ομάδας έχουν ενωθεί με τους επικριτές της για να ελέγξουν τα πεπραγμένα της.
Η Φον ντερ Λάιεν αντιμετώπιζε ήδη ερωτήσεις από τον Διαμεσολαβητή της ΕΕ σχετικά με την έλλειψη διαφάνειας στη συμφωνία με την Pfizer
Η έρευνα της EPPO προκλήθηκε από καταγγελίες του Βέλγου ακτιβιστή Frédéric Baldan, παράλληλα με νομικές ενέργειες υπό την ηγεσία της ουγγρικής κυβέρνησης.
Η ΕΕ, ως γνωστόν, ήταν παγκόσμια ουραγός κατά την εφαρμογή του εμβολίου το 2021, με πολλούς εθνικούς ηγέτες να κατηγορούν τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών για τη βραδύτητα της διαδικασίας – την ώρα που η Βρετανία του Brexit, για παράδειγμα, παρέδωσε το πρόγραμμα εμβολίων της σε χρόνο ρεκόρ.
Τα ύποπτα μηνύματα με τον CEO της Pfizer
Η φον ντερ Λάιεν προκάλεσε διεθνή πρωτοσέλιδα στα τέλη του περασμένου έτους, με την είδηση ότι η εφημερίδα The New York Times προσέφυγε στη δικαιοσύνη κατά της Επιτροπής για να λάβει τα γραπτά μηνύματα που αντάλλαξε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, με την αμερικανική εφημερίδα να διερωτάται πώς η εταιρεία απέκτησε τη σύμβαση εις βάρος της ανταγωνίστριας AstraZeneca. Σχολιαστές διερωτήθηκαν, μάλιστα, αν το εμβόλιο προωθήθηκε με ταχείς ρυθμούς μέσω της κανονιστικής διαδικασίας, χωρίς τις κατάλληλες εκτιμήσεις.
Η Φον ντερ Λάιεν αντιμετώπιζε ήδη ερωτήσεις από τον Διαμεσολαβητή της ΕΕ σχετικά με την έλλειψη διαφάνειας, καθώς η συμφωνία της ΕΕ με την Pfizer ώθησε τους εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγείας να θρηνήσουν για την απόλυτη σπατάλη του προγράμματος προμήθειας εμβολίων, αφού προϊόντα αξίας δισεκατομμυρίων απορρίφθηκαν, λόγω ενός συνδυασμού υπερπροσφοράς και λαθών στην αρχική σύμβαση.
Ενώ η επικεφαλής της Κομισιόν έχει κάποια μερική ασυλία βάσει του δικαίου της ΕΕ, η φον ντερ Λάιεν και η ομάδα της ενδέχεται να αντιμετωπίσουν την κατάσχεση των φορητών υπολογιστών και των τηλεφώνων τους από την EPPO για την εξέταση όλων των ηλεκτρονικών μηνυμάτων.
Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή δεν έχει εκδώσει καμία δήλωση σχετικά με την αναβάθμιση της έρευνας, ούτε και οι εκπρόσωποι της Pfizer.
Αξίζει να σημειωθούν, μάλιστα, τόσο η επαναλαμβανόμενη άρνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δημοσιοποιήσει τα ηλεκτρονικά μηνύματα που αντάλλαξε επί του θέματος η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλ – με το επιχείρημα ότι σβήστηκαν ή για λόγους ασφαλείας – όσο και η επαγγελματική σχέση εξ αποστάσεως που διατηρούσε ο δεύτερος με τον σύζυγο της πρώτης, Χάικο φον ντερ Λάιερ.
Ύποπτη σιωπή ιχθύος
Επιπλέον, δύο φορές ο Άλμπερτ Μπουρλά αρνήθηκε να εμφανιστεί ενώπιον των ευρωβουλευτών στην επιτροπή COVID-19 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Την ίδια τύχη είχε παρόμοια πρόσκληση που απηύθυναν στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αφού τα κορυφαία «αφεντικά» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενήργησαν για να προστατεύσουν την πρόεδρο της Κομισιόν.
Άκαρπες απέβησαν και οι σχετικές ενέργειες των παρατηρητηρίων της ΕΕ, αφού όπως είχε δηλώσει η διαμεσολαβητής Έμιλι Ο’ Ρέιλι, η προσέγγιση της Κομισιόν να μην αναζητήσει τα μηνύματα «αφήνει τη θλιβερή εντύπωση ενός θεσμικού οργάνου της ΕΕ, που δεν είναι προσηνής σε θέματα σημαντικού δημόσιου ενδιαφέροντος».
Το παρατηρητήριο του προϋπολογισμού της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, προσέκρουσε επίσης σε «τοίχο» σιωπής όταν προσπάθησε να μάθει περισσότερα για τις διαπραγματεύσεις.
Έτσι, το μόνο όργανο που ερευνά τις συμβάσεις και μπορεί, θεωρητικά, να αναγκάσει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να δώσει εξηγήσεις είναι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ο ρόλος της οποίας είναι να διερευνά, να διώκει και να παραπέμπει σε δίκη «εγκλήματα κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ».
Το δεύτερο σκάνδαλο μεγατόνων – μετά το Qatargate – στους ευρωπαϊκούς θεσμούς αφορά δύο σημεία: 1) στην απουσία διαφάνειας από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά στα ηλεκτρονικά μηνύματα και 2) στο «τσιμπημένο», όπως φαίνεται, ποσό (ανεπιβεβαίωτα στοιχεία λένε ότι οι δόσεις του αρχικά κόστιζαν 15,50 ευρώ η μία και στη συνέχεια η τιμή τους ανέβηκε στα 19,50 ευρώ έκαστο) που πλήρωσε η ΕΕ στον φαρμακευτικό κολοσσό.