Άνια Εμπειρίκου: Η νεότερη απόγονος της οικογένειας δηλώνει υπερήφανη για την ελληνική καταγωγή της

Το να γνωρίσεις από κοντά ένα μέλος της οικογένειας Εμπειρίκου είναι κάτι που θεωρείται από δύσκολο έως απίθανο, αφού η ιστορική αυτή εφοπλιστική οικογένεια αποφεύγει τις άσκοπες δημόσιες εμφανίσεις και διατηρεί εξαιρετικά χαμηλούς τόνους. Με τη 19χρονη Ανια Εμπειρίκου, το νεότερο μέλος της οικογένειας, συναντηθήκαμε πρόσφατα στο Παρίσι, στο πλαίσιο του Χορού των Ντεμπιτάντ, στον οποίο συμμετείχε. Μας σύστησε η ψυχή της διοργάνωσης, η Οφελί Ρενουάρ, η οποία μάλιστα γνωρίζει καλά την αξιοσέβαστη οικογένεια, καθώς έζησε 25 ευτυχισμένα χρόνια αγάπης με τον Φίλιππο Εμπειρίκο.

Ρωτώ την Ανια πώς βρέθηκε στο Παρίσι. «Ανταποκρίθηκα αμέσως στην πρόσκληση να συμμετάσχω στον Χορό των Ντεμπιτάντ εκπροσωπώντας την Ελλάδα. Νιώθω υπερήφανη για την ελληνική καταγωγή μου και ήταν τιμή μου να συμμετάσχω σε μια τόσο ωραία διοργάνωση με παρτενέρ μου τον Κωνσταντίνο Μάνο και φορώντας μια δημιουργία της Σίλιας Κριθαριώτη. Ομολογώ ότι τις δύο ημέρες που διήρκησαν οι προετοιμασίες και ο Χορός βίωσα μια εξαιρετική εμπειρία που δύσκολα θα ξεχάσω. Ηταν μια ευκαιρία να βρεθώ ανάμεσα σε κορίτσια και αγόρια από όλο τον κόσμο υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα είναι μια υπέροχη χώρα», λέει η χαρισματική απόγονος.

Όνομα σαν ιστορία

Αρχικά οι Εμπειρίκοι κατάγονταν από τη Χίο, μια οικογένεια μυλωνάδων. Τον 18o αιώνα, ένας από αυτούς βρέθηκε στην Ανδρο και έπεισε τα αδέρφια του να εγκατασταθούν στο νησί όπου υπήρχαν πολλές ευκαιρίες για όσους είχαν το πάθος να προοδεύσουν. Με την πάροδο του χρόνου οι Embiricos -όπως αρχίζουν να τους αποκαλούν οι ξένοι- γίνονται εταίροι σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Μεσόγειο και εξελίσσονται σε σημαντικούς παράγοντες της οικονομίας και της πολιτικής της Ανδρου, καθώς και σε εξαιρετικά ενεργούς φιλάνθρωπους.

Από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά ιδρύουν τις δικές τους ναυτιλιακές επιχειρήσεις και ξεκινούν δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο, ενώ ορισμένα μέλη της οικογένειας κατέχουν σημαντικές πολιτικές θέσεις στην Ελλάδα, όπως αυτή του υπουργού Ναυτιλίας. Ο προπάππος της Ανιας, ο οποίος ονομαζόταν Μαρής όπως ο πατέρας της, μαζί με τα αδέρφια του Μιχαήλ και Λεωνίδα ίδρυσαν την Embiricos Bros Shipping Co και ταυτόχρονα την Εθνική Ατμοπλοΐα της Ελλάδας. Oταν ο Μαρής ο νεότερος βρέθηκε να ταξιδεύει ως την Ινδία με ένα clipper (ταχύπλοο εμπορικό ιστιοπλοϊκό της εποχής) αντιλήφθηκε τη σημασία της ατμοηλεκτρικής ενέργειας και ώθησε τον πατέρα και τους αδελφούς του να αρχίσουν να αγοράζουν και να ναυπηγούν πλοία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Με γραφεία σε Ελλάδα, Ρουμανία και Λονδίνο, που καλύπτουν το εμπόριο γεωργικών και βιομηχανικών αγαθών καθώς και την εξυπηρέτηση επιβατών, η εταιρεία εξελίσσεται σε έναν ναυτιλιακό κολοσσό. Μάλιστα, η γραμμή προς τη Νέα Υόρκη παρέχει σε Ελληνες μετανάστες ένα ασφαλές πέρασμα στη Γη της Επαγγελίας.

Μοντερνιστής και πρωτοπόρος, ο προπάππος της Ανιας, ο οποίος διατηρούσε φιλικούς δεσμούς με την ελληνική βασιλική οικογένεια, καταφέρνει να αγοράσει ένα σύμπλεγμα νησιών στον νότιο Ευβοϊκό που επρόκειτο να γίνει γνωστό σε όλο τον κόσμο: τους περίφημους Πεταλιούς με τα υπέροχα τιρκουάζ νερά, που μεταγενέστερα απέκτησαν μάλιστα τον χαρακτηρισμό «οι Μαλδίβες της Ελλάδας». Οι τίτλοι της οικογένειας Εμπειρίκου δεν σταματούν εδώ. Ο Λεωνίδας γίνεται ο πρώτος πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, ενώ ένας από τους τρεις γιους του, ο Ανδρέας, γίνεται ο πρώτος Ελληνας σουρεαλιστής συγγραφέας και ποιητής, ο οποίος μαζί με τη Μαρία Βοναπάρτη ίδρυσε την Ελληνική Ψυχαναλυτική Εταιρεία.

Η οικογένεια Εμπειρίκου αγαπά τις τέχνες και τους ανθρώπους της. Στηρίζουν τον Ελληνα ζωγράφο Θεόφιλο, καθώς και τους Μιρό, Νταλί, Μαξ Ερνστ, Μπρακ, Πικάσο, Ματίς. Τα πλοία τους ενισχύουν τον τουρισμό και τον πολιτισμό: το 1933 ο περίφημος Λε Κορμπιζιέ επέλεξε ως τόπο διεξαγωγής του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής το πλοίο «Patris II», με απόπλου από τη Μασσαλία και προορισμό την Αθήνα (το διάστημα από 29/7 έως 14/8). «Η οικογένειά μας αγαπούσε τις νέες απόψεις που επέφεραν στην κοινωνία εξελίξεις», τονίζει η Ανια Εμπειρίκου.

Ο παππούς της Ανδρέας ήταν απόφοιτος του Ιτον, ζούσε στο Παρίσι και υπήρξε παθιασμένος τόσο με τη θάλασσα όσο και με την άσφαλτο. Το 1938 παρήγγειλε μια ειδική Bentley, η οποία σημείωσε χρόνους-ρεκόρ στις πίστες και έμεινε στην ιστορία ως «Embiricos Bentley». Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο ίδιος ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη όπου παντρεύεται την Μπεατρίς Αμιντάουν, την οποία φωνάζουν χαϊδευτικά «Pocket Venus» – μικροκαμωμένη Αφροδίτη.

Ο «Αντρέ» μένει στη βρετανική πρωτεύουσα και κάνει παρέα με επιφανείς προσωπικότητες, όπως οι Μαρία Κάλλας, Γκρέτα Γκάρμπο, Τζιν Κέλι, Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, Εμίλιο Πούτσι, Λέοναρντ Μπερνστάιν. Ο καλοκαιρινός παράδεισος των Πεταλιών υποδέχεται αστέρες της παγκόσμιας σκηνής πολύ πριν κάνει κάτι παρόμοιο ο Αριστοτέλης Ωνάσης στον Σκορπιό. Η Ανια γνωρίζει ότι οι πρόγονοί της ήταν οι πρώτοι κάτοχοι ιδιωτικού νησιού εντός ελληνικών συνόρων. Της επισημαίνω ότι, όπως λένε στην περιοχή, υπήρξαν και μεγάλοι πατριώτες: κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου παρείχαν στους συμμάχους στόλο, ενώ μέλη της φυλακίστηκαν ως αντιστασιακοί, αφού προσέφεραν κρυψώνες σε συμμαχικά υποβρύχια στους Πεταλιούς.

Οσο για τον πατέρα της: «Ο πατέρας μου Μαρής Εμπειρίκος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γαλλία και φοίτησε στο κολέγιο USC στο Λος Αντζελες. Υπήρξε πάντοτε καλλιτεχνικός τύπος. Εβγαλε δίσκους τζαζ μουσικής στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο και όταν το βινύλιο άρχισε να περνάει σε δεύτερη μοίρα, το ενδιαφέρον του μεταφέρθηκε στη φωτογραφία. Οι φωτογραφικές δουλειές του εκτίθενται σήμερα σε ελληνικά και αμερικανικά μουσεία καθώς και σε ευρωπαϊκές και αμερικανικές γκαλερί», αναφέρει η Aνια που έχει γεννηθεί στις ΗΠΑ και έχει έναν αδερφό και μια αδελφή, τον Σάσα και τη Νίνα. «Η καθημερινότητά μου στην Καλιφόρνια είναι όπως οποιουδήποτε άλλου κοριτσιού της ηλικίας μου», λέει η επώνυμη νεαρή, που δεν είναι καθόλου εξοικειωμένη ούτε με τα φλας ούτε με τις συνεντεύξεις.

Παρά το σημαντικό όνομα που κουβαλά, διαθέτει τη συστολή ενός κοριτσιού που θέλει να ακολουθήσει τη δική του ανεξάρτητη πορεία. «Το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας παρακολουθώ μαθήματα στο Πανεπιστήμιο. Σπουδάζω business και ίσως κάποια στιγμή ασχοληθώ με τον επιχειρηματικό κλάδο. Από εκεί και πέρα, μου αρέσουν τα ταξίδια, η γυμναστική και ο χρόνος που περνώ με την οικογένειά μου. Συνήθως μοιράζω τις μέρες μου μεταξύ Νέας Υόρκης και Λος Αντζελες».

Παρόλο που έχει μεγαλώσει στο εξωτερικό με την Αμερικανίδα μητέρα της, Ελεν Παλέβσκι, η Ανια επισκέπτεται την πατρίδα του πατέρα της όσο συχνά της το επιτρέπουν οι υποχρεώσεις της. «Οι Πεταλιοί είναι συνυφασμένοι με την οικογένεια του πατέρα μου. Τους επισκέπτομαι σχεδόν κάθε καλοκαίρι. Για εμένα αυτά τα μέρη σημαίνουν απόλυτη χαλάρωση και καλοκαιρινή ραστώνη, είναι μια γωνιά της Ελλάδας που σε παρασύρει στη νωχελικότητά της. Περνώ αρκετό χρόνο στην παραλία απολαμβάνοντας τον ήλιο και κολυμπώντας με τις ώρες σ’ αυτά τα απίθανα νερά.

Αυτός ο συνδυασμός του τιρκουάζ της θάλασσας με το πράσινο της φύσης θυμίζει κάποιον εξωτικό προορισμό, είναι κάτι μαγευτικό. Τους λατρεύω τους Πεταλιούς». Παρά το νεαρό της ηλικίας της, είναι και πολύ καλή παίκτρια γκολφ. «Δεν αντιμετώπισα ποτέ το συγκεκριμένο άθλημα επαγγελματικά», διευκρινίζει. «Αν και πρόκειται για ένα εξαιρετικά δημοφιλές σπορ στις ΗΠΑ, για εμένα το γκολφ είναι απλώς ένα χόμπι», λέει. Αναρωτιέμαι αν στο σπίτι τους έχουν υιοθετήσει κάποιες ελληνικές συνήθειες. «Δεν θα το έλεγα. Μαθαίνω τις ελληνικές συνήθειες και μυούμαι στον ελληνικό τρόπο ζωής κάθε φορά που βρίσκομαι στη χώρα. Για παράδειγμα, απολαμβάνω την κουζίνα σας που δεν σου κρύβω ότι μου αρέσει ιδιαίτερα», καταλήγει. Καθώς η κουβέντα μας φτάνει στο τέλος της, ευχόμαστε η επόμενη συνάντησή μας να είναι σε κάποιο ειδυλλιακό σκηνικό της καλοκαιρινής Ελλάδας.