Η παράταση του πλαισίου προστασίας της πρώτης κατοικίας –που λήγει την προσεχή Πέμπτη 30 Απριλίου– εξελίσσεται σε μεγάλο πονοκέφαλο της κυβέρνησης και αποτελεί το μοναδικό θέμα διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς καθώς οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με την 6η αξιολόγηση (π.χ. μηδενισμός ληξιπρόθεσμων χρεών Δημοσίου, νέες αντικειμενικές τιμές ακίνητων) μπαίνουν, επί του παρόντος, σε… καραντίνα λόγω κορονοϊού.
Στη χθεσινή πρώτη συζήτηση-διαπραγμάτευση με τους θεσμούς σε ανώτερο επίπεδο δεν βγήκε λευκός καπνός καθώς, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δεν κατάφερε να πείσει τους συνομιλητές του για την αναγκαιότητα να παραταθεί η προστασία. Βέβαια, οι εκπρόσωποι των θεσμών θα έπρεπε να είχαν πειστεί από την πραγματικότητα της πανδημίας και τις προβλέψεις για ραγδαία αύξηση των «κόκκινων» δανείων και ορατούς τους κινδύνους για έκρηξη της ανεργίας την «επόμενη ημέρα» σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ τηρεί την πιο σκληρή στάση και θεωρεί ότι μια παράταση θα είναι τόσο επιζήμια που δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει τις τράπεζες σε νέα ανακεφαλαιοποίηση.
Με δεδομένο ότι τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, η διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί τα επόμενα εικοσιτετράωρα και το μόνο ανοιχτό παράθυρο αυτή τη στιγμή είναι αυτό της παράτασης λίγων μηνών -η ΕΚΤ δεν είναι αρνητική- ώστε να υπάρξει πρόνοια για τα στεγαστικά δάνεια όσων έχουν πληγεί από τον κορονοϊό και μέχρι την εφαρμογή του νέου πτωχευτικού νόμου από την 1η Ιανουαρίου 2021, ο οποίος όμως θα ψηφιστεί από τη Βουλή εντός του επόμενου διμήνου.
Το οικονομικό επιτελείο προσανατολίζεται στη λύση επιδότησης των στεγαστικών δανείων όσων έχουν πληγεί από τον κορονοϊό, ωστόσο αυτή τη στιγμή δεν είναι ξεκάθαρο ποιος θα θεωρηθεί «πληττόμενος» ώστε να καθοριστεί η περίμετρος, αν θα υπάρχουν επιπρόσθετα κριτήρια, καθώς και η διάρκεια της επιδότησης, που μάλλον δεν θα ξεπερνά το ένα έτος ώστε να επωφεληθούν όσον το δυνατόν περισσότεροι.
Το οικονομικό επιτελείο πάντως θεωρεί ότι ακόμα κι αν γίνονται πλειστηριασμοί, θα πρέπει να υιοθετηθεί το ισπανικό μοντέλο και να μη γίνονται εξώσεις. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να συσταθεί μια εταιρεία του Δημοσίου η οποία θα προβαίνει στην εξαγορά των κατοικιών ώστε να υλοποιείται η μέθοδος sales and lease back για τις ιδιαίτερα ευπαθείς ομάδες. Το σενάριο αυτό δεν βρίσκει σύμφωνο το ΔΝΤ, καθώς το αντίστοιχο μοντέλο στις ΗΠΑ λειτουργεί μέσω ιδιωτικών κεφαλαίων.
Σε κάθε περίπτωση το οικονομικό επιτελείο θέλει να κλείσει την 6η αξιολόγηση με διαδικασίες-εξπρές και να πάρει θετική έκθεση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάιο ώστε στο Eurogroup του Ιουνίου να αποφασιστεί η αποδέσμευση των 644 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν σε κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα.