Την αποβολή της Ισπανίας από το ΝΑΤΟ πρότεινε ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, κατηγορώντας τη Μαδρίτη ότι αρνείται να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες και χαρακτηρίζοντάς την «ουραγό» της Συμμαχίας.
«Είχαμε έναν ουραγό, την Ισπανία. Πρέπει να τους καλέσετε και να δείτε γιατί είναι ουραγοί», είπε ο Τραμπ σε δηλώσεις του κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον πρόεδρο της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, στον Λευκό Οίκο. Και πρόσθεσε: «Τα πάνε καλά, χάρη σε όσα έχουμε κάνει. Δεν έχουν καμία δικαιολογία. Αλλά εντάξει, ίσως θα έπρεπε να τους πετάξετε έξω από το ΝΑΤΟ, ειλικρινά».
Το αίτημα Τραμπ: 5% του ΑΕΠ για την άμυνα
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει θέσει ως νέο στόχο για τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ δαπάνες ίσες με το 5% του ΑΕΠ τους, πολύ υψηλότερα από το 2% που ισχύει σήμερα. Σύμφωνα με το σχέδιο, 3,5% θα αφορά άμεσες στρατιωτικές δαπάνες και 1,5% επενδύσεις ασφάλειας και τεχνολογίας.
Κατά τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου, όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ αποδέχθηκαν την πρόταση, εκτός από την Ισπανία, η οποία αρνήθηκε να δεσμευθεί στο νέο όριο. Ο Τραμπ, εμφανώς ενοχλημένος, επαίνεσε τη Φινλανδία για την ταχεία αύξηση των αμυντικών της δαπανών, λέγοντας στον Στουμπ: «Ήσασταν εξαιρετικοί σε αυτό. Η Ισπανία δεν ήταν. Ήταν η μόνη που δεν το έκανε, οπότε μάλλον πρέπει να αρχίσετε να τους μιλάτε εσείς».
Η Ισπανία κάτω από τον πήχη του ΝΑΤΟ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Συμμαχίας, η Ισπανία βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ ως προς τη στρατιωτική χρηματοδότηση. Το 2023, οι αμυντικές της δαπάνες ανήλθαν σε λιγότερο από 1,2% του ΑΕΠ, ενώ ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ επιμένει ότι η χώρα του δεν χρειάζεται να υπερβεί το 2,1% για να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της.
Ωστόσο, η Ουάσινγκτον θεωρεί το 5% αναγκαίο «ώστε η Ευρώπη να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της», ειδικά μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Έγινε σχεδόν ομόφωνα»
Αναφερόμενος στις πιέσεις που άσκησε στους συμμάχους, ο Τραμπ υποστήριξε ότι η δική του αποφασιστικότητα απέδωσε καρπούς: «Ζήτησα να πληρώνουν 5% και όχι 2%. Οι περισσότεροι πίστευαν πως αυτό δεν θα συνέβαινε ποτέ — κι όμως, συνέβη σχεδόν ομόφωνα».
Η τοποθέτηση του Αμερικανού προέδρου έρχεται σε μια περίοδο εντεινόμενων εντάσεων εντός της Συμμαχίας, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να πιέζουν για αυξημένες δαπάνες και για ενιαία στάση απέναντι στη Ρωσία. Η απειλή αποβολής της Ισπανίας, ωστόσο, θεωρείται από διπλωματικές πηγές περισσότερο πολιτική πίεση παρά ρεαλιστικό ενδεχόμενο.
Σύγκριση Ελλάδας – Ισπανίας
Συνολική εικόνα (2014–2025-ανολοκλήρωτο-):
Ελλάδα: Είναι σταθερά πάνω από τον στόχο του 2% κάθε χρονιά. Κορύφωση το 2022: 3,87%.
Ισπανία: Συστηματικά κάτω από 2% σε όλη την περίοδο, με πολύ χαμηλά επίπεδα 2014–2019 (≈0,8–1,0%). Ανεβαίνει μετά το 2020, 2024: 1,43%, και φτάνει το 2,00% το 2025 (πρώτη φορά στο 2%).
Μέσοι όροι:
2014–2023: Ελλάδα ≈2,74%, Ισπανία ≈0,97%.
→ Η Ελλάδα δαπανά κατά μέσο όρο περίπου 2–3 φορές περισσότερο, αναλογικά με το ΑΕΠ, σε σχέση με την Ισπανία.
Η Ελλάδα είναι σταθερά στις πρώτες θέσεις με τις δαπάνες για την άμυνα στο ΝΑΤΟ (πάνω από 2%, συχνά 3%+), ενώ η Ισπανία υπήρξε ουραγός σε όλη την περίοδο 2014–2023 και μόνο το 2025 (εκτίμηση) πιάνει για πρώτη φορά τον στόχο 2%.
ΠΗΓΗ protothema.gr