Μαθηματικά μοντέλα προβλέπουν δραματικές επιπτώσεις αν οι ΗΠΑ διακόψουν τη χρηματοδότηση για προγράμματα στις φτωχότερες χώρες.
Έως και 25 εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθάνουν σε διάστημα 15 ετών χωρίς τη χρηματοδότηση που προσφέρουν οι ΗΠΑ σε διεθνή προγράμματα δημόσιας υγείας, εκτιμά μελέτη που βασίστηκε σε μαθηματικά μοντέλα για να εκτιμήσει τις επιπτώσεις στα προγράμματα για τη φυματίωση, τον HIV, τον οικογενειακό προγραμματισμό και τους θανάτους κατά τον τοκετό.
Οι ΗΠΑ, μακράν ο μεγαλύτερος χρηματοδότης σε παγκόσμιο επίπεδο, δαπάνησαν πέρυσι γύρω στα 12 δισ. δολάρια για προγράμματα υγείας σε φτωχές χώρες, ποσό που αντιστοιχεί σχεδόν στο ένα τέταρτο του παγκόσμιου συνόλου των δωρεών.
Η βοήθεια αυτή έπαιξε ρόλο στη μείωση των θανάτων από HIV κατά 51% από το 2010 έως το 2023, αναφέρει το περιοδικό Nature. Βοήθησε επίσης να μειωθούν οι θάνατοι από φυματίωση κατά 23% μεταξύ του 2015 και του 2023.
Η διεθνής χρηματοδότηση βρίσκεται στον αέρα μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. ο οποίος πάγωσε πολλά προγράμματα διεθνούς βοήθειας και δρομολόγησε την κατάργηση του Οργανισμού των ΗΠΑ για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID).
Σε μια προσπάθεια να εκτιμήσει τις πιθανές συνέπειες, διεθνής ομάδα ερευνητών χρησιμοποίησε μαθηματικά μοντέλα για να υπολογίσει τους θανάτους που θα αναμένονταν σε δύο σενάρια έως το 2040 –στο πρώτο σενάριο η αμερικανική βοήθεια καταργείται πλήρως και στο δεύτερο συνεχίζεται στα επίπεδα του 2024.
Τα αποτελέσματα δεν έχουν υποβληθεί σε ανεξάρτητο έλεγχο και παρουσιάζονται ως προδημοσίευση στο αποθετήριο SNNR.
Κορίτσι μεταφέρει τον ανάπηρο αδελφό της σε κέντρο του USAID για πρόσφυγες Ροχίνγκια στο Μπαγκλαντές στις 16 Μαρτίου 2025 (Reuters)
HIV/AIDS
Στην περίπτωση του αμερικανικού προγράμματος PEPFAR, το οποίο διανέμει θεραπείες και διαγνωστικά υλικά για τον HIV σε 55 χώρες, η διακοπή της χρηματοδότησης θα προκαλούσε 15 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους.
Οι περισσότεροι θα αφορούσαν έξι αφρικανικά κράτη, ανάμεσά τους η Νιγηρία και η Ουγκάντα, μια χώρα όπου το 65% της χρηματοδότησης για έρευνες στον HIV προέρχεται από τις ΗΠΑ.
Λόγω αυτών των θανάτων, περίπου 14 εκατομμύρια παιδιά θα έμεναν ορφανά. Επιπλέον, τα κρούσματα HIV έως το 2040 θα αυξάνονταν κατά 26 εκατομμύρια.
Φυματίωση
Οι επιπτώσεις θα ήταν μεγάλες και στην περίπτωση της φυματίωσης, της πιο θανατηφόρου λοιμώδους ασθένειας.
Η μελέτη προβλέπει 69 εκατομμύρια επιπλέον κρούσματα και 2 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους στην περίπτωση που η κυβέρνηση Τραμπ αποφασίσει να σταματήσει εντελώς τις δωρεές στο Παγκόσμιο Ταμείο για την Καταπολέμηση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας, το οποίο καλύπτει 79 χώρες.
H κατάργηση του USAID προκάλεσε αντιδράσεις και στο εσωτερικό των ΗΠΑ (Reuters)
Μητέρες και παιδιά
Στην περίπτωση των προγραμμάτων οικογενειακού προγραμματισμού, η μελέτη υπολογίζει ότι η διακοπή της χρηματοδότησης μόνο για το 2025 θα οδηγούσε σε 17 εκατομμύρια ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, 5 εκατομμύρια μη ασφαλείς αμβλώσεις και 34.000 θανάτους γυναικών κατά τον τοκετό.
Επιπλέον, η διακοπή της διάθεσης προφυλακτικών μέσω του USAID θα οδηγούσε σε έως και 55 εκατομμύρια ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.
Όσον αφορά τα προγράμματα για την υγεία των εγκύων και των παιδιών τους σε 25 χώρες, η διακοπή της αμερικανικής χρηματοδότησης υπολογίζεται ότι θα οδηγούσε σε 8 εκατομμύρια θανάτους παιδιών και μισό εκατομμύριο θανάτους μητέρων.
«Οι επιπτώσεις στα παιδιά είναι κάτι που ξεχωρίζει για μας» δήλωσε ο Τζον Στόβερ, επιδημιολόγος του οργανισμού υγείας Avenir Health στο Κονέκτικατ, επικεφαλής της μελέτης.
Ανεξάρτητοι ερευνητές συμφώνησαν με τη μεθοδολογία της ομάδας του. Η μελέτη «χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό αξιόπιστων, καθιερωμένων και αποδεδειγμένων μαθηματικών μοντέλων» δήλωσε ο Άντριου Βάλελι, επιδημιολόγος του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ.
Την ίδια άποψη εξέφρασε ο Τζέιμς Τρόιερ του Πανεπιστημίου Monash, επίσης στην Αυστραλία. «Τα μοντέλα αυτά είναι πιθανότατα ό,τι καλύτερο έχουμε αυτή τη στιγμή στη διάθεσή μας» είπε.
Παραμένει ασαφές αν η κυβέρνηση Τραμπ θα ξεπαγώσει κάποια κονδύλια, ωστόσο η οικονομική και γεωπολιτική αστάθεια προμηνύει αρνητικές εξελίξεις και για άλλες χώρες. Περικοπές στα προγράμματα διεθνούς βοήθειας ανακοίνωσαν για παράδειγμα και η Βρετανία και η Ελβετία.